103 - استطاعت برای حج چگونه است ؟

پاسخ به : سوالات قرآن برای ترویج و نشر فرهنگ کتاب آسمانی 103
باورمندان خردمند با توجه به آیات قران کریم که تاکید دارد هر کس مستطیع است و توانایی دارد راهی بسوی حج خانه بر گیرد آیا استطاعت مالی است یا توانایی های دیگری نیز برای انجام حج لازمست ؟
آیاکسانی که به حج میروند همانگونه که قران می گوید مستطیع هستند ؟
فِيهِ آيَاتٌ بَيِّـنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِناً وَلِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ الله غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ [آل عمران : 97]در آن آيات روشن است مقام ابراهيم و آنكس كه داخل آن شود باید در امنيت باشد و حج خانه بر مردم برای خداست هر كس كه بتواند بسوی آن برود و هر كس انكار كند (کافر شود) پس البته خدا از مردم جهان بی نياز است ﴿۹۷﴾
جواب : حج در لغت به معنی قصد و اهنگ و زیارت و دیدار و دلیل و برهان و دست کشیدن از انجام کار و نام یکی از ماه های قمریست که مراسم حج در آن انجام میشود ......... حاجی اسم جمع است و به معنی کسانی است که به زیارت خانه ی خدا میروند
قران به برخي از اين مناسک اشاره می کند مانند طواف خانه و صفا و مروه و قربانی کردن و عرفات و مشعر الحرام این مراسم از زمان ابراهیم مرسوم بوده
در زمانی که هیچ رسانه ای نبوده مراسم حج یک امکان اطلاع رسانی و با خبر شدن از اوضاع و احوال دیگر مومنان در جاهای دیگر که بسیار دور از مکه بودند بود
با نوشتن این مطلب قصد ندارم رفتن به حج را زیر سوال ببرم فقط میخواهم استطاعت برای حج را که برای برخی بد جا افتاده را روشن کنم
استطاعت چیست ؟
مهمترین مطلبی که قران به آن اشاره دارد استطاعت است که معنی توانایی میدهد که بسیاری از مسلمانها آن را توانایی مالی میدانند و هر کس که پولی برای تامین هزینه ی سفر و رفتن برای مکه پیدا می کند خود را مستطیع می داند در حالیکه خدا از استطاعت مالی فقط سخن نگفته و تنها کلمه ی استطاعت را بکار میبرد این استطاعت هم معنوی وهم اقتصادی و هم جسمی و هم فکری است
خدا دستور به انفاق و زکات و صدقه و قرض الحسنه میدهد این دستورها فقط برای کسانی است که استطاعت مالی دارند بارها در قران تکرار میشود و بر آنها تاکید میشود که به فقراء و یتیمان و مسکینان و آواره ها و برای رفع گرفتاری هایشان زکات دهند و انفاق کند و صدقه دهند و قرض الحسنه دهند تا مشکلات و گرفتاریهایشان رفع شود اما برای رفتن به مکه میگوید باید استطاعت داشته باشند
به نظر شما کسی که جامعه ای فقیر زندگی میکند جامعه ای که کودکان خردسال برای گذران زندگی در خیابانها برای گذران زندگی به دستفروشی و گدایی میپردازند و دختران جوان برای بدست آوردن هزینه ی زندگی خانواده خود فروشی میکنند بیماران برای نداشتن هزینه های درمان جانشان را از دست میدهند وجوانان برای اینکه کاری پیدا نمی کنند به فروش مواد مخدر و اعتیاد آلوده میشوند و...........
اما او اموالش را بجای انفاق و از بین بردن فقر و فحشا کنز اندوزی کرده و بر خلاف سخن خداوند صدقه نمی کند و انفاق نمی کند وبرای رفع گرفتاریهای مردم تلاش نمی کند و قرض الحسنه نمیدهد برای رفتن به سفر مکه مستطیع است ؟
اگر پول کافی برای سفر به مکه داری و همسایه ات بیماری صعب العلاجی دارد و پول کافی برای درمان ندارد و اگر تو با پولت به مکه سفر کنی و او برای نداشتن پول کافی جانش را از دست بدهد آیا تو مستطیع بودی و با استطاعت به مکه رفته ای ؟ وقتی همسایه ات گرسنه است و برای سیر کردن فرزندان یتیمش به تن فروشی میپردازد و تو با دانستن این مطلب پولت را برای رفتن به سفر مکه هزینه میکنی آیا مستطیع هستی ؟ وقتی پولت را به ربا می دهی و با سود پولت به مکه میروی آیا مستطیع هستی ؟ وقتی مال کسی را بناحق میخوری وزندگیش را به ورطه ی هلاکت و نابودی می کشانی و به مکه میروی آیا مستطیع هستی ؟ این ها فرامین خدا هستند که از آنها عدول می کنی و به مکه میروی پس مستطیع نیستی زیرا بر خلاف آنها عمل کرده ای و تمام دستورات خدا را زیر پا گذاشته ای تا به یک سفر بروی پس مستطیع نیستی شاید هم برای ریا به این سفر رفته ای که بنام حاج اقا صدایت کنند که باز هم مستطیع نیستی

چگونه با پول ربا و حق محرومان و گرسنگان و آوارگان میشود به حج رفت و در مقابل مشکلات مسلمانها مانند فقر و تنگدستی که به فحشا منجر می شود آوارگی و بیخانمانی مسلمانها بر اثر جنگهایی که به آنها تحمیل میشود و......... بی تفاوت بود ؟  دستور به حج خانه (حج البیت) در یک جای قران آمده آن هم بشرط استطاعت اما انفاق و زکات و قرض الحسنه برای کمک به یتیمان و محرومان و آوارگان و نزدیکان بسیار در قرآن تکرار شده حاجی که برای دستور خدا به مکه می رود ابتدا باید مستطیع گردد باید دانست و تشخیص داد که امروز معنی استطاعت که قران میگوید چیست ؟ برادرو خواهر مسلمانم خدا دستور به حج داده اما دستورات دیگر باید محقق گردد تا حاجی مستطیع برای حج شود 
  لَن تَنَالُواْ الْبِرَّ حَتَّى تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ [آل عمران : 92] هرگز به نيكی نميرسيد تا وقتي كه از آنچه دوست داريد خرج كنيد(انفاق کنید) و آنچه خرج ميكنيد (انفاق می کنید) از چيزی حتماً خدا آنرا ميداند .﴿۹۲﴾
يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ [البقرة : 215] از تو می پرسند چه چیزی را انفاق کنند بگو آنچه از خوبی انفاق می کنید پس برای پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و بینوایان و در راه مانده ها است و آنچه از خوبی انجام دهید پس خدا به آن داناست ﴿۲۱۵﴾
وَاعْبُدُواْ اللّهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئاً وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالاً فَخُوراً [النساء : 36] وخدا را پرستش کنید وچیزی را با او شریک نکنید و با پدر و مادر نیکوکاری کنید و با خویشاوندان و یتیمان و فقیران و همسایه خویشاوند و همسایه غریبه ودوست هم نشین (همسفر, همکار) وآواره گان وزنان مومن مهاجری که هم پیمان شما هستند (نیکی کنید) و بدانید که خدا کسی را که فریبکار و فخر فروش است دوست ندارد ﴿۳۶﴾
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْبَاطِلِ ...........[النساء : 29] ای کسانی که ایمان آوردید اموالتان را در بین خودتان به باطل نخورید مگر آنکه تجارتی باشد که در آن رضایت دارید و یکدیگر را به قتل نرسانید البته خدا بر شما رحم کننده است ﴿۲۹﴾
إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاء وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ [التوبة : 60] قطعاً بدانید که صدقات برای فقیران و بینوایان و کسانی است که انجامش میدهند و در راه آزاد کردن برده ها و قرض داران و در راه خدا و آواره هاست که از سوی خدا واجب شده و خدا دانای حکیم است ﴿۶۰﴾
و بیش از ده ها آیات دیگر در این زمینه که به شما امر میکند اموال خود را به نیازمندان ببخشید اگر در یک آیه شما دعوت به مکه شده ای آنهم با شرط استطاعت آیات متعدد دیگری در قران هست که به شما می گوید که چه هنگام شما مستطیع میشوی اگر منظور از استطاعت پولدار بودن است یک دیوانه ی پولدار هم مستطیع است یک آدم کش پولدار هم مستطیع است یک ربا خوار پولدار هم مستطیع است اینها نشانه های روشنی است که چند در صد از حجاج که به مکه میروند شرایط استطاعت را دارا هستند
لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَـكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلآئِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّآئِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء والضَّرَّاء وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَـئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَـئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ [البقرة : 177] نیکی آن نیست که رویهای خود را به جهت مشرق و مغرب بگردانید ولیکن نیکوکار کسی است که به خدا و به روز آخر و ملائکه و کتاب و پیامبران باور دارد و مال را با اینکه دوستش دارد به خویشاوندان و یتیمان و در مانده گان و و آواره ها و درخواست کننده ها و در (راه آزادی) برده ها می دهد و داشتن نماز بر پا می دارد و زکات می دهد و وقتی که پیمان می بندند به عهدشان وفا می کنند و در سختی و نا چاری صبور هستند و هنگام سختی آنها کسانی هستند که صداقت داشتند و آنها پرهیزکاران هستند ﴿۱۷۷﴾


وقتی این مطلب را در تلگرام گذاشتم استاد علی مسلمی اعتراض نمودند و بنده با احترام به ایشان جوابیه ای در اعتراض ایشان نوشتم که هر دو متن را اینجا می گذارم 

[In reply to karim eslami]
السلام علیک برادر گرامی استاد کریم عزیز
شما قصد نداشتی حج رفتن را به زیر سوال ببری  ( خوب است که قصد نداشتی ؛ اگر داشتی چه می نوشتی؟ !!! ) ولی با وجود این که قصد نداشتی ولی زیر سوال بردی ؛ آن هم چه مستدل!!!
حج و حجة از یک ریشه اند. حجت دلیل نقضی است که دلایل طرف مقابل را نقض می کند. حج این گونه است. دلیل نقضی در رد کفار و منافقین است. ثابت می کند که با وجود وقت بسیاری که از مومنین می گیرد و زحمت بسیاری که دارد و هزینه ای که صرف آن می شود و برغم گرما و فشار و ازدحام جمعیت و عبادات فشرده اش ؛ مومنین برای تعظیم الله متعال و شعائر الهی و انجام اوامر او تن به این سفر می دهند به کوری چشم کفار و منافقین .
حج کنگره عظیم سالیانه اسلام است.  
حج گردهمائی بی نظیر اسلامی است .هیچ گردهمائی و همایشی این گونه نیست که نه تنها از همه کشورها نماینده ای در آن شرکت می کند ؛ بلکه از همه شهرها و روستاها و محلات یک کشور هم نماینده و نمایندگانی در آن شرکت می کنند.
لذا منافع بسیاری برای مومنین از جهت اقتصادی و فرهنگی در آن  است.
هیچ نمایشگاه اقتصادی و تجاری این گستردگی را ندارد.
گاهی فکر می کنم این همه حمله و هجمه به حج از هر طرف ؛ خواسته یا ناخواسته به همین دلیل است. دشمنان اسلام عمدا و دوستان جاهل غیر عمد به مخالفت با این فریضه عظیم الهی برخواسته اند.
یکی از دوستان محترم من از علمای بزرگ اهل سنت است. ایشان وام گرفتن از بانک را که معلوم است ربوی است ؛ جایز می داند ولی حج رفتن را بدلیل بهره ناخواسته و اجباری  ( که حتی معلوم نیست اصلا سود و بهره باشد و فقط ادعای حکومت غیر اسلامی است ) جایز نمی داند  ( عجیب است ) .
برادر گرامی از نظر قرآن حتی استطاعت مالی نیز شرط نیست :
یاتوک رجالا یعنی چی؟ و علی کل ضامر یعنی چه؟  یعنی پیاده و با شترها و مرکب های لاغر و مردنی و از دره ها و راههای دور بیائید!!! یعنی حتی استطاعت تهیه مرکب را هم ندارند.
تنها شرط توانائی رفتن و رسیدن است و بس.
اشکال شما به فقر و احتیاج مبرم مردم است. در حالی که اگر به همین نکته قرآنی  توجه می کردی ؛ متوجه میشدی که هزینه حج بسیار مختصر است و تفاخر و به رخ کشیدن مردم و هجوم برای خرید سوغاتی و حتی وسایل منزل ربطی به هزینه حج ندارد.
ضمن این که شخص مومن حتما متوجه میشود که اگر اکنون کسی نیاز ضروری و حیاتی به هزینه و سرمایه ای که او برای حج کنار گذاشته دارد ؛ شایسته و سزاوار است این سرمایه را به مصرف او برساند و گر نه مومن نیست.
ولی هنوز کسی از ایراد گیرندگان و اشکال کنندگان حج ؛ جواب سوال مرا نداده اند که چرا در مورد هزینه های مصرف شده در موارد دیگر مثل مسافرتهای تفریحی ؛ عمل های زیبائی ؛  عروسی ها و مهمانی های تجملاتی و غیره مقاله و پست و سخنرانی نیست و همه حملات متوجه حج است ؟؟؟!!!

استاد علی سلام برادر عزیز
نماز واجب تر است یا حج ؟ چرا قرآن میگوید فویل للمصلین ؟ وای بر کدام نمازگذاران ؟ کسانی که سهو می کنند کسانی که ریا می کنند و مردم را از امکانات منع میکنند آیا حج ما اگر یک ریال باشد که آل سعود با آن بمبی سر مردم بی گناه یمن بریزد این حج مقبول است ؟ آیا مفهوم استطاعت برای حج چیست ؟ آیا با پول ربایی که در نظام ایران برای رفتن به حج حاجی باید سود پول بگیرد و به حج برود جایز است ؟
چند بار در قرآن دستور به حج داده شده ؟ آن هم بشرط استطاعت ؟
چند بار برای زکات و صلات دستور داده شده ؟ 
همچنین چند بار امر به انفاق و قرض الحسنه شده ؟
آیا ربا بزرگترین گناه نیست که در زمره ی جنگ با خدا و رسول میباشد وبه فرمایش قرآن رباخوران اعلان جنگ با خدا و رسول کرده اند ؟ تمام حاجی های ایران با گرفتن سود بانکی به جهت سپرده هایشان با گرفتار شدن در دام ربا به حج می روند آیا این حج مقبول ابراهیمی است ؟ 
ضمن آنکه استطاعت مالی شرط است الان اگر من بخواهم با پای پیاده و با امکانات مالی اندک به حج بروم آیا شرایطش فراهم است ؟

البته برادر بنده حج را در صورت استطاعت لازم و واجب میدانم اما شرایط استطاعت باید فراهم شود
والسلام

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر